Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên Lớp 6 Sách Kết nối tri thức - Bài 20: Sự lớn lên và sinh sản của tế bào (Tiết 1) - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Xuân Hòa

Nội dung tài liệu: Kế hoạch bài dạy Khoa học tự nhiên Lớp 6 Sách Kết nối tri thức - Bài 20: Sự lớn lên và sinh sản của tế bào (Tiết 1) - Năm học 2023-2024 - Trường THCS Xuân Hòa

1. Ngày soạn: 10/10/2023 Họ và tên: Trịnh Thị Duyên BÀI 20. SỰ LỚN LÊN VÀ SINH SẢN CỦA TẾ BÀO (tiết 1) Bộ sách: Kết nối tri thức với cuộc sống Số tiết thực hiện: 2 I. MỤC TIÊU 1. Năng lực khoa học tự nhiên Năng lực nhận thức KHTN Dựa vào sơ đồ, nhận biết được sự lớn lên và sinh sản của tế bào (từ 1 tế bào -> 2 tế bào -> 4 tế bào -> . -> n tế bào). 2. Về phẩm chất - Chăm chỉ: Tích cực nghiên cứu tài liệu thực hiện nhiệm vụ cá nhân. - Trách nhiệm: Có trách nhiệm trong hoạt động nhóm, chủ động thực hiện các nhiệm vụ, tìm hiểu sự lớn lên và sinh sản của tế bào. II. THIẾT BỊ DẠY HỌC VÀ HỌC LIỆU 1. Thiết bị dạy học a. Đối với giáo viên - Hình ảnh: + Hình 20.1: Sự lớn lên của tế bào. + Hình 20.2: Sơ đồ quá trình lớn lên và sinh sản của tế bào. - Phiếu học tập. b. Đối với học sinh - Ảnh chụp cây đỗ sau 1 ngày, 2 ngày, 3 ngày 2. Học liệu - Phần mềm cắt ghép video - Phần mềm plickers - Video “ sự phân chia của tế bào” III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
2. PP/KT DH PP/CC ĐG Phương án Tiết Hoạt động ứng dụng CNTT Hoạt động 1. Khởi PPDH: Dạy học PPĐG: Hỏi - đápMáy tính, động (5 phút) thông qua trò smart tivi, chơi. CCĐG: Câu hỏi Powerpoint KTDH: Động não. Hoạt động 2: Hình thành kiến thức mới PPDH: Dạy học PPĐG: quan sát, Máy tính, (30’) hợp tác viết smart tivi, Hoạt động 2.1: Tìm Powerpoint,. KTDH: Chia CCĐG: câu hỏi hiểu sự lớn lên của tế nhóm, động não bào (12’) PP: Dạy học hợp PPĐG: quan sát, Máy tính, tác viết smart tivi, Hoạt động 2.2: Tìm Powerpoint, hiểu sự lớn lên của tế KTDH: Chia CCĐG: Câu hỏi điện thoại bào (18’) nhóm, động não thông minh. 1 Hoạt động 3: Luyện PP: Trực quan PPĐG: Quan sát. Máy tính, tập (6’) smart tivi, KT: Sơ đồ tư duy.CCĐG: Câu hỏi, Powerpoint, Phần mềm điện thoại. plickers Hoạt động 4: Vận PP: Dạy học dự PPĐG: Sản Máy tính, dụng (4’) án phẩm học tập smart tivi, Powerpoint, KT: Động não. CCĐG: Bài tập. điện thoại. 1. Hoạt động 1: Mở đầu/khởi động a) Mục tiêu: Thông qua trò chơi tạo sự hứng thú, kích thích sự tò mò của HS để tìm hiểu về sự lớn lên và sinh sản (phân chia) của tế bào. b) Nội dung: Tham gia trò chơi “Lật mảnh ghép”
3. c) Sản phẩm: - Hình ảnh cây đậu xanh nhóm HS làm tại nhà sau 1, 2, 3, 4 . ngày (GV hướng dẫn hs từ tiết học trước, HS chụp ảnh sản phẩm của mình tại những thời điểm cách nhau 24h) - Kích thước của cây đậu xanh tăng dần lên. d) Tổ chức thực hiện: - Chuyển giao nhiệm vụ: + Giao HS có khả năng dẫn chương trình tổ chức trò chơi thông qua việc lựa chọn mở các mảnh ghép. + Bạn dẫn chương trình thông báo luật chơi: Trò chơi có 4 mảnh ghép, HS xung phong lần lượt chọn mảnh ghép, mỗi mảnh ghép tương ứng với 1 câu hỏi, nếu trả lời đúng sẽ được 1 phần thưởng, trả lời sai thì quyền trả lời chuyển cho bạn khác. + Sau khi, các mảnh ghép được mở ra, HS suy nghĩ trả lời câu hỏi: Quan sát hình ảnh và sự nhận xét sự thay đổi kích thước của sinh vật (đậu xanh) ở các giai đoạn khác nhau? - Thực hiện nhiệm vụ: Bạn dẫn chương trình tổ chức, HS được chọn hình ảnh/dữ kiện ngẫu nhiên đưa dần các thông tin (hình ảnh) để trả lời câu hỏi: Mảnh ghép 1: Đâu không phải là thành phần cơ bản cấu tạo nên một tế bào? A. Màng tế bào. B. Tế bào chất. C. Thành tế bào. D. Nhân hoặc vùng nhân. Mảnh ghép 2: Một thành phần của tế bào có chức năng điều khiển các hoạt động sống của tế bào? A. Màng tế bào. B. Nhân hoặc vùng nhân. C. Tế bào chất. D. Ti thể. Mảnh ghép 3: Thành tế bào chỉ có ở A. tế bào nhân sơ. B. tế bào nhân thực. C. tế bào động vật. D. tế bào thực vật. Mảnh ghép 4: So sánh kích thước và khối lượng cơ thể người khi còn nhỏ đến khi trưởng thành ta thấy A. kích thước và khối lượng tăng dần lên. B. kích thước và khối lượng không thay đổi. C. kích thước và khối lượng ít thay đổi. D. kích thước tăng dần lên, khối lượng không thay đổi. - Báo cáo, thảo luận: + HS trả lời câu hỏi, trả lời sai thì quyền trả lời chuyển cho bạn khác.
4. - Kết quả, nhận định: + GV tuyên dương các HS tham gia trò chơi. + GV: ĐVĐ sự lớn lên của cây đậu xanh, sự lớn lên của cơ thể người Các cơ thể sinh vật như thực vật, động vật, con người có khả năng lớn lên. Quá trình nào đã giúp con người cũng như các sinh vật khác lớn lên như vậy? 2. Hoạt động 2. Hình thành kiến thức mới Hoạt động 2.1: Tìm hiểu sự lớn lên của tế bào (12’) a. Mục tiêu: Nhận biết được sự lớn lên của tế bào. b. Nội dung: HS quan sát hình 20.1, hoạt động nhóm trả lời phiếu học tập 1 tìm hiểu sự lớn lên của tế bào Phiếu học tập số 1 1. Kích thước tế bào chất và nhân thay đổi thế nào khi tế bào lớn lên? 2. Nhờ đâu tế bào lớn lên được? 3. Tế bào có lớn lên mãi không? Tại sao? c. Sản phẩm: Phiếu học tập 1 1. Kích thước tế bào chất và nhân tăng dần khi tế bào lớn lên. 2. Nhờ quá trình trao đổi chất. 3. Không, vì kích thước tế bào bị giới hạn bởi màng tế bào (và thành tế bào ở tế bào thực vật). d. Tổ chức thực hiện - Chuyển giao nhiệm vụ: + Yêu cầu HS nghiên cứu tài liệu SGK, quan sát H 20.1. + Thảo luận nhóm: Trả lời câu hỏi phiếu học tập số 1. Phiếu học tập số 1 1. Kích thước tế bào chất và nhân thay đổi thế nào khi tế bào lớn lên? 2. Nhờ đâu tế bào lớn lên được? 3. Tế bào có lớn lên mãi không? Tại sao? + Yêu cầu các nhóm chấm chéo câu trả lời của nhóm bạn theo đáp án và biểu điểm. - Thực hiện nhiệm vụ: + HS nghiên cứu tài liệu SGK, quan sát H 20.1. + Thảo luận nhóm: Trả lời câu hỏi phiếu học tập số 1. + Chấm điểm câu trả lời của nhóm bạn theo đáp án và biểu điểm,
5. - Báo cáo, thảo luận + Đại diện các nhóm dán sản phẩm lên bảng. - Kết quả, nhận định: + Nhận xét kết quả hoạt động của các nhóm. + GV: Chốt và ghi bảng Tế bào con có kích thước bé, nhờ quá trình trao đổi chất mà khối lượng, kích thước tăng dần thành những tế bào trưởng thành. Hoạt động 2.2: Tìm hiểu sự sinh sản (phân chia) của tế bào (18’) a) Mục tiêu: Nhận biết sự sinh sản của tế bào. b) Nội dung: HS quan sát hình 20.1, sơ đồ hình 20.2, hoạt động nhóm tìm hiểu sự sinh sản của tế bào, trả lời phiếu học tập 2. c) Sản phẩm: Câu trả lời phiếu học tập 2 Gợi ý đáp án PHT số 2: 1. Khi nào thì tế bào phân chia? TL: Khi tế bào lớn lên đến một kích thước nhất định thì sẽ phân chia. 2. Kết quả của quá trình phân chia? TL: Tế bào mẹ phân chia thành 2 tế bào con. 3. Cơ thể chúng ta gồm hàng tỉ tế bào được hình thành nhờ quá trình nào? TL. Nhờ quá trình phân chia tế bào. d) Tổ chức thực hiện: - Chuyển giao nhiệm vụ: GV: Cho HS quan sát video về sự sinh sản của tế bào, H20.1, H 20.2, yêu cầu HS hoạt động cặp đôi, trả lời câu hỏi: Phiếu học tập 2 1. Khi nào thì tế bào phân chia? 2. Kết quả của quá trình phân chia? 3. Cơ thể chúng ta gồm hàng tỉ tế bào được hình thành nhờ quá trình nào? . - Thực hiện nhiệm vụ:
6. + HS quan sát video về sự sinh sản của tế bào, H 20.1, H20.2. + HS hoạt động cặp đôi, trả lời câu hỏi. - Báo cáo, thảo luận: + GV chụp ngẫu nhiên kết quả hoạt động của một, vài nhóm, chiếu kết quả lên ti vi. + Các nhóm khác nhận xét. - Kết quả, nhận định: + GV nhận xét kết quả hoạt động của các nhóm. + GV chốt: Tế bào lớn lên đến một kích thước nhất định thì sinh sản (từ một tế bào mẹ thành hai tế bào con). + GV: Dựa vào sơ đồ, xây dựng công thức, tính số tế bào sau n lần phân chia từ đó giải thích vì sao cơ thể người từ 1 tế bào ban đầu (hợp tử) đến khi trưởng thành có tới hàng nghìn tỉ tế bào. + GV thông báo: Ở cơ thể thực vật, các tế bào đã sinh sản và phân hóa thì không sinh sản được nữa, chỉ có tế bào ở mô phân sinh( đầu chóp rễ, chồi, ) mới có khả năng sinh sản. Ở người, tế bào thần kinh sau khi biệt hóa cũng không còn khả năng sinh sản. Tế bào hồng cầu sau khi biệt hóa mất nhân thì chúng chỉ hoạt động một thời gian (vài tuần) rồi bị chết và được thay thế bằng tế bào mới. 3. Hoạt động 3: Luyện tập (6’) a. Mục tiêu - Hệ thống lại được các kiến thức về sự lớn lên và sinh sản của tế bào. b. Nội dung: - Sơ đồ tư duy - HS trả lời câu hỏi trắc nghiệm, đánh giá bằng phần mềm plickers. c. Sản phẩm: Câu trả lời của HS Câu 1 2 3 4 5 6 7 Đáp án A D B C B C B d. Tổ chức thực hiện: - Chuyển giao nhiệm vụ: + GV nêu các câu hỏi để xây dựng sơ đồ tư duy của tiết học. + GV hướng dẫn HS trả lời 5 câu hỏi trắc nghiệm bằng cách giơ thẻ.
7. + GV nêu câu hỏi: Câu 1. Tế bào nào có khả năng phân chia? A. Tế bào con. C. Tế bào già. B. Tế bào trưởng thành. D. Tế bào biệt hóa. Câu 2. Tế bào lớn lên được là nhờ sự A. trao đổi chất B. phân chia tế bào C. thích nghi với môi trường D. sinh sản Câu 3. Cơ thể động vật lớn lên được là nhờ A. sự lớn lên của một tế bào ban đầu. B. sự sinh sản của tế bào. C. sự tăng số lượng của tế bào. D. sự lớn lên và sinh sản của tế bào. Câu 4. Từ một tế bào mẹ ban đầu, sau 3 lần phân chia liên tiếp sẽ tạo ra số tế bào con là: A. 3 B. 8 C. 6 D. 12 Câu 5. Phát biểu nào sau đây về sự lớn lên và phân chia của TB là đúng? A. Phân chia tế bào không phải là nhân tố giúp sinh vật lớn lên. B. Tế bào lớn lên đến một kích thước nhất định sẽ thực hiện phân chia. C. Sau mỗi lần phân chia từ một tế bào mẹ sinh ra nhiều tế bào con. D. Sự lớn lên và sinh sản của tế bào giúp sinh vật thích nghi với môi trường sống. - Thực hiện nhiệm vụ: HS trả lời câu hỏi - Báo cáo, thảo luận: HS giơ thẻ. - Kết quả, nhận định: + GV chốt nội dung tiết học bằng sơ đồ tư duy. + GV quét đáp án bằng điện thoại, dùng phần mềm plickers tổng hợp điểm. + GV nhận xét, tuyên dương những HS tích cực. 4. Hoạt động 4: Vận dụng (4’) a) Mục tiêu: HS mô tả được sự lớn lên của cơ thể người (bản thân) bằng video.
8. b) Nội dung: HS sưu tầm ảnh của bản thân từ nhỏ đến lớn, ứng dụng phần mềm tạo video. c) Sản phẩm: Video về sự lớn lên của chính HS. d) Tổ chức thực hiện: - Chuyển giao nhiệm vụ: + GV yêu cầu HS về nhà sưu tầm ảnh của bản thân từ nhỏ đến lớn. + GV giới thiệu một số phần mềm tạo video từ ảnh: CapCut, InShot + GV thông báo thời gian nộp sản phẩm: 3 ngày, nộp vào Zalo cá nhân của GV. - Thực hiện nhiệm vụ: Cá nhân HS hoàn thàn sản phẩm. - Báo cáo thảo luận: GV trình chiếu một số sản phẩm có chất lượng của HS (vào giờ học sau). - Kết quả, nhận định: Nhận xét sản phẩm của HS. Kết luận: Con người và các sinh vật khác lớn lên chính là nhờ quá trình lớn lên và phân chia của tế bào. IV. NHẬN XÉT V. CÁC PHỤ LỤC